Relaties. We hebben allemaal te maken met relaties. De relatie met je partner, vrienden, familie of collega's. Maar wat als die ene relatie die je het meest dierbaar is, onder druk komt te staan door iets wat je allebei zo graag wilt? Als counselor zie ik in mijn praktijk vaak koppels die worstelen met de emotionele impact van een fertiliteitstraject. Een kinderwens kan een relatie versterken, maar een fertiliteitstraject? Dat kan je relatie serieus op de proef stellen.
Jullie begonnen met liefde. Spontaan, speels en vol passie. Seks was iets wat jullie verbond, een manier om dichtbij elkaar te zijn. Maar nu is het een schema geworden. Ovulatietesten, vruchtbare dagen, temperatuurmetingen. Ineens voelt intimiteit als een verplichting, als een taak op de lange to-do-lijst. En als het 'moet' gebeuren, lijkt het ineens niet meer te lukken. De druk is hoog, en hoe harder je je best doet, hoe verder je elkaar lijkt te verliezen.
In mijn praktijk hoor ik vaak uitspraken als: "We hebben een geweldige relatie, maar sinds we bezig zijn met zwanger worden, voelt seks als een verplichting." Of: "Ik voel me schuldig als ik een keer geen zin heb, omdat ik weet hoe belangrijk het is." Dit zijn herkenbare gevoelens die veel stellen ervaren. Maar wat als deze druk ervoor zorgt dat intimiteit helemaal verdwijnt?
Niemand waarschuwt je voor de prestatiedruk die komt kijken bij een fertiliteitstraject. Het idee dat jullie nú moeten presteren – of het nu uitkomt of niet – maakt dat verlangen verdwijnt. Misschien merk je dat je minder zin hebt, of dat je hoofd te vol zit met verwachtingen en teleurstellingen. Misschien merk je dat je partner afstand neemt, of juist gefrustreerd raakt. Waar jullie eerst samenwerkten, lijkt er nu een onzichtbare muur tussen jullie te staan.
Ik sprak laatst een stel dat vertelde hoe de druk hun relatie veranderde. "Voorheen was intimiteit iets van ons samen, nu voelt het alsof we alleen nog maar bezig zijn met een doel bereiken. Als het niet lukt, voelt het als falen." Dit gevoel is begrijpelijk, maar het is zo belangrijk om in te zien dat het geen falen is. Het is een natuurlijke reactie op de enorme druk die op jullie schouders ligt.
Jullie zijn nog steeds samen, maar voelt het nog als ‘samen’? Veel stellen in een fertiliteitstraject voelen zich eerder teamgenoten dan geliefden. De gesprekken draaien om hormoonspuiten, ziekenhuisbezoeken en de volgende poging. Waar jullie vroeger lachten en droomden, voelt het nu alsof alles in het teken staat van dat ene doel: een positieve test. Maar waar blijf jij? Waar blijft jullie relatie?
Een cliënt zei eens tegen me: "We zijn zo gefocust op een kindje krijgen, dat we vergeten waarom we ooit voor elkaar kozen." Dit is een pijnlijk besef, maar wel een belangrijke stap om samen opnieuw de verbinding te zoeken. Want als je elkaar kwijtraakt in dit proces, hoe ga je dan verder – ongeacht de uitkomst?
Het taboe moet doorbroken worden: een fertiliteitstraject verandert je seksleven. En nee, niet op een spannende manier. Voor veel stellen wordt seks een middel tot een doel, en dat kan voor gevoelens van druk, stress en zelfs afkeer zorgen. Want wat als je even niet wilt? Wat als het niet lukt? Wat als de teleurstelling te groot is om de volgende ronde weer met volle overtuiging ‘mee te doen’? De afstand groeit en de onzekerheid neemt toe.
Ik begeleidde eens een stel waarbij de man zich steeds meer terugtrok. Niet omdat hij geen kinderen wilde, maar omdat hij zich machteloos voelde. "Ik zie hoeveel het met haar doet, en ik wil er voor haar zijn, maar soms weet ik gewoon niet meer hoe." Dit is zo’n belangrijke en vaak onbesproken kant van een fertiliteitstraject. Beide partners hebben hun eigen worstelingen en soms is het moeilijk om elkaar daarin te vinden.
Dus, hoe zorg je ervoor dat jullie elkaar niet kwijtraken in dit proces? Hoe houd je je relatie sterk, zelfs als de druk hoog is? Een paar belangrijke inzichten kunnen helpen:
Een fertiliteitstraject is niet alleen een medische reis, het is ook een emotionele rollercoaster. En ja, het heeft impact op je relatie. Laten we daar eerlijk over zijn. Laten we stoppen met doen alsof ‘moeten presteren’ geen effect heeft. En laten we elkaar eraan herinneren dat liefde meer is dan een positieve test. Jullie zijn al een team. Jullie zijn al samen. Houd elkaar vast, ook als het moeilijk wordt.
