Ben jij een controle-freak? Moet alles verlopen zoals jij bedacht had? Of wordt jij onrustig op het moment dat dingen anders lopen dan gepland? Denk jij het beste te weten hoe alles moet verlopen? Heb je de neiging om alle touwtjes in handen te houden?
Laat ik je meenemen in onze wereld van controle en onze wereld van invloed.
Stel je voor dat je leven zich afspeelt in een cirkel. Alles wat zich in jouw cirkel bevindt heb jij controle over. Wat zou jij dan noteren in je cirkel van controle?
Wat springt er op in jouw gedachten?
Misschien denk jij de volgende dingen:
- Geld
- Tijd
- Gezin
- Relaties
- Kleding
- Eten
- Werk
laat ik je nu even een paar vragen over stellen over deze voorbeelden:
- Geld: Stel, jij bent enorm slim met financiën. Sterker nog, jullie weten redelijk goed te sparen en jij investeert wijs in beleggingen. Alles heb jij tot de details uitgezocht en je weet precies waar jij in moet investeren. Is het mogelijk dat er alsnog iets kan gebeuren met die investering en je nu een gedeelte van je geld kwijt raakt?
- Tijd: Stel, je bent heel punctueel en betrouwbaar, je bent overal op tijd en jou ja is altijd een ja. Is het mogelijk dat je, ondanks al je goede voorbereidingswerk onderweg naar je afspraak ineens te maken krijgt met wegwerkzaamheden? Of er een ongeluk gebeurt waardoor jij in de file terecht komt en hierdoor ongewild te laat bij je afspraak arriveert?
- Relaties: Stel, jij bent ontzettend sterk in je relaties onderhouden. Je plant alles zorgvuldig in, zorgt dat iedereen de aandacht krijgt die je vindt dat ze verdienen en je bent ook nog eens iemand die goed kan luisteren. Is het mogelijk dat ondanks dat je alles goed doet, de persoon aan de andere kant van de relatie ervoor kiest er geen onderdeel meer van uit te maken?
- Gezin: Stel, je bent een betrouwbare moeder die altijd ervoor zorgt dat de kinderen de aandacht krijgen die ze nodig hebben, je neemt je verantwoordelijkheid en bent altijd beschikbaar. Is het mogelijk dat je dochter van 16 jaar alsnog een grote mond opzet en je voor de meest slechtste moeder uitmaakt en vervolgens al haar bevestiging en aandacht bij jongens zoekt in plaats van bij haar moeder?
Zo kunnen we zien dat alles waar we dachten controle over te hebben, we eigen helemaal geen controle over hebben en dit buiten onze cirkel van controle staat.
Deze twee aspecten werken altijd samen. De manier waarop jij dingen bekijkt, pas jij je gedrag op aan.
We halen vaak 2 dingen door elkaar als het gaat om controle:
Invloed versus controle.
Door ons denken, houding en ons gedrag hebben we wel invloed, maar we hebben geen controle.
Dit betekent dat jij door je denken en gedrag zeker invloed hebt op de dingen buiten je cirkel. Je kan je gedachten+ waarden en normen laten zien aan alles wat zich buiten je cirkel afspeelt, maar je hebt er geen controle over.
Dit is waarom het hebben van controle een illusie is.
Onze cirkel heeft altijd een deur. Deze is uniek want die kan je alleen vanuit de binnenkant openen. Niemand van buitenaf kan hierdoor naar binnen. Het is dus aan jou om de deur open of dicht te doen.
We houden allemaal van controle. Weten waar je aan toe bent en het weten waar je je op voor moet bereiden geeft ons houvast. Hier streven we allemaal onbewust naar.
We reiken naar de dingen waar we geen controle over hebben en brengen dit hierdoor vaak binnen onze cirkel.
Maar onze cirkel heeft een beperkt aantal ruimteplekken. Dus, als jij iets in je cirkel brengt zal er ook iets moeten gaan. Je denken en je gedrag worden direct beïnvloed.
Als dit gebeurt ervaren we vrijwel direct 3 dingen:
- Boosheid
- Hopeloosheid
- Angst
Heb jij wel eens geprobeerd ergens controle over te krijgen waar je geen controle over kon krijgen?
Langzaamaan raken we gefrustreerd, beginnen we onszelf vragen te stellen als: ‘Zal het altijd zo blijven?, Waarom gebeurt dit? Zal deze pijn altijd bij me blijven?’ ‘Waarom past deze persoon zich nou niet aan?’ 'Waarom accepteert hij mijn hulp niet?' En vervolgens worden we angstig voor de toekomst en angstig voor wat er gaat gebeuren.
Je komt in een staat van alertheid. Je voelt je wanhopig en er kunnen zelfs stoornissen ontstaan als: paniek, depressie, fobieën, perfectionisme, PTSS etc.
Als je deze emoties en vragen herkent zal je op dat moment de dingen waar je geen controle over hebt buiten je cirkel moeten plaatsen en je de volgende vragen stellen vanuit datgene waar jij wel controle over hebt, namelijk: Je denken/houding en je gedrag:
- Hoe voel ik me hierover? Wat denk ik hiervan? En hoe ga ik erop reageren?
Als je één van de emoties als boosheid, hopeloosheid of angst ervaart, bedenk dan hoe je jouw perspectief en denken kunt veranderen en hoe jij hierop zal reageren in je gedrag.
Wat staat er in jouw cirkel, wat daar niet zou moeten staan?
Soms zit controlegedrag diepgeworteld. Is het al jaren een aangepaste houding van je waardoor je heel lang wist te overleven. Maar begint de neiging naar controle nu zijn prijs te vragen en heb je erg last van emotionele en/of lichamelijke klachten.
Door met een Coach of Counselor te praten kunnen jullie samen ontdekken wat er voor nodig is om vrij te kunnen komen van die krampachtige neiging naar controle. Je leert effectief naar jezelf te kijken en het lukt je te groeien vanuit jouw kracht. Je durft oude patronen los te laten en hierna je leven vorm te geven naar hoe jij dat ambieert.
